Twierdza Kłodzko

Będąc w Kłodzku trzeba koniecznie zwiedzić Twierdzę Kłodzko (Festung Glatz), która w XVII i XVIII wieku stanowiła ważny system obronny.

O grodzie obronnym na górze zamkowej pisał już czeski kronikarz Kosmasa. Wiadomo, że pierwsze budowle były z drewna i zostały spalone w 1114 roku przez księcia Sobiesława, który je zdobywał, a następnie odbudował.
Za czasów Jerzego z Podiebradów zamek stał się rezydencja mieszkalną i siedzibą władcy hrabstwa kłodzkiego. Z najstarszego okresu zachowały się studnie: Tumska i Piekarska oraz kaplica i kościół św. Wacława i św. Marcina.
W okresie od 1557 do 1560 roku architekt Ernest Lorenz Kirschke rozbudował twierdzę o zamek średni i niższy, które razem z istniejącym wcześniej zamkiem wyższym i fortyfikacjami miejskimi stanowił rozbudowany system obronny.
W 1622 roku miasto przeżyło najazd wojsk cesarskich, które spowodowały liczne zniszczenia. Za panowania Habsburgów wzniesiono tu nowe bastiony: Jabłonki, Wacława i Ludmiły, osłaniające Górę Forteczną od wschodu i północy. Z kolei bastiony Alarmowy i Dzwonnik i Orzeł chroniły od południa i zachodu.

W 1742 roku po wojnie siedmioletniej, bastion zajęli Prusacy.
W wojnie francusko-pruskiej w latach 1806-1807 Twierdza Kłodzka odegrała znacząca rolę w obronie Śląska. Załoga Kłodzka liczyła ok. 4070 żołnierzy. Razem z twierdzą na Srebrnej Górze stanowiły system obronny dowodzony przez Hieronim Bonaparte, twierdza długo broniła się przed wojskami pruskimi, dopiero szturm hr. Götzen zmusił jej obrońców do poddania się. Ze względu na uzgodnienia pokoju w Tylży, twierdzy faktycznie nie wydano Prusakom. W 1867 roku rząd pruski zdecydował, że twierdza jest przestarzała i ja rozbroił. Zamieniona ją na ciężkie więzienie i taka funkcję pełniła do 1945 roku.

W czasie drugiej wojny światowej dawna Twierdza Kłodzka była filią obozu koncentracyjnego Gross-Rosen, gdzie więziono dezerterów i jeńców wojennych. W ostatnim roku wojny, zamieniono wiezienie na fabryka produkującą części do łodzi podwodnych, samolotów i pocisków V-1.

Zamek Książ

Zamek Książ to imponująca budowla, jednym z największych zamków w Europie. Zbudowano go na urwistym, skalnym cyplu na wysokości 395 m n.p.m. ponad piękna kotliną porośnięta lasami.

Teren wokół parku jest chroniony jako Książański Park Krajobrazowy.

Budowę zamku rozpoczął Bolesław I Surowy, książe świdnicko-jaworski. Do 1393 roku pozostawał on w rękach książąt piastowskich. Później kolejno przechodził pod panowanie książąt czeskich, rycerzy i nawet rozbójników, w tym słynnego Hermana Czettritza.

Od 1491 właścicielem stał się król Władysław Jagiellończyk i w 1497 roku przekazał go pod zastaw rodzinie Hochbergów. Z czasem zamek stał się własnością dziedziczne tego rodu, aż do drugiej wojny światowej, kiedy to został skonfiskowany przez hitlerowców. W tym czasie dokonano wielu zniszczeń i przebudowy. Pod zamkiem drążono głębokie na 50 metrów tunele, ich kopanie przerwano dopiero wobec zbliżającej się Armii Czerwonej. Wojska sowieckie zajmowały zamek do 1946 roku, powaznie go dewastując.

Obecnie Zamek Książ jest własnością Gminy Wałbrzych, w której imieniu zarządza nim spółka Zamek Książ. Większość pomieszczeń i tereny wokół zamku udostępnione są zwiedzającym. W salach zamkowych odbywają się różne imprezy i konferencje.

Kudowa Zdrój

Uzdrowisko podgórskie o łagodnym bardzo korzystnym dla zdrowia klimacie. Specyficzne właściwości klimatyczne Kodowa Zdrój zawdzięcza dobrej lokalizacji, pomiędzy Górami Stołowymi a Wzgórzem Lewińskim. Niskie położenie w kotlinie górskiej na wysokościach od 200 do 400 m n.p.m powoduje, że klimat jest mniej bodźcowy niż w pozostałej części Ziemi Kłodzkiej. Góry osłaniają uzdrowisko od porywistych wiatrów, a obecne wokół lasy sosnowe i bukowe korzystnie wpływają na lokalny klimat. Takie walory klimatyczne od wieków doceniają kuracjusze, przyjeżdżają tu z odległych zakątków aby leczyć dolegliwości oddychanie, krążenie krwi, trawienie i sprawność układów mięśniowych i nerwowych.

Najważniejszym atutem uzdrowiska są naturalne wody mineralne. Źródła udostępnione są kuracjuszom w największej pijalni na Dolnym Śląsku i na terenie parku zdrojowego.

Wokół zdroju od lat działa wiele sanatoriów i obiektów zdrowotnych. Kuracjusze mogą leczyć tu choroby układu krwiotwórczego, układu krążenia , choroby ortopedyczno - urazowe, reumatologiczne, choroby przewodu pokarmowego, otyłości i nadczynności tarczycy. Uzdrowisko specjalizuje się też w rehabilitacji i leczeniu dzieci. Kierowani tu są mali pacjenci z porażeniami, niedowładami, zmianami zwyrodnieniowymi stawów obwodowych, skoliozą wieku rozwojowego, chorobami przeciążeniowymi narządów ruchu, bólami kręgosłupa, zaburzeniami ukrwienia kości, choroby hematologiczne i onkologiczne oraz w celu usprawnienia po długotrwałych unieruchomieniach i po oprotezowanu po amputacjach.

Kodowa to również dobre miejsce wypoczynku i baza wypadowa na pobliskie Góry Stołowe. Z powodu bliskości granicy wczasowicze chętnie robią sobie wycieczki do sąsiadujących miast w Czechach i ich atrakcji turystycznych.

Polanica Zdrój

Polanica Zdrój to stosunkowo młode ale najbardziej popularne uzdrowisko w Sudetach i jednocześnie ważny ośrodek turystyczny w Kotlinie Kłodzkiej. Swoje walory lecznicze zawdzięcza dobremu, podgórskiemu klimatowi. Są tu ciepłe lata i łagodne zimy.

Korzystny dla zdrowia klimat wynika z lokalizacji pomiędzy Górami Stołowymi a Górami Bystrzyckimi. Zbocza gór porośnięte są głownie świerkowymi lasami i rzadziej jawory, buki, jodły, modrzewie i jarzębiny.

Kuracjusze odwiedzają to uzdrowisko aby korzystać z leczniczych właściwości wód mineralnych. Źródła wypływają ze spękań skał kredowych, w dlatego wody te maja dużo wapnia. Najsłynniejsza jest Wielka Pieniawa, woda lecznicza o dużej naturalnej zawartością CO2. Jej picie łagodzi problemy układów trawienia, przemiany materii, nerwic i krążenia.

Na skalę przemysłową butelkowana jest tu woda mineralna Staropolanka.

Oprócz tradycyjnych sanatoriów jest tu też znany Szpital Chirurgii Plastycznej.

Polanica to też ośrodek turystyczny, baza wypadowa na sąsiadujące Góry Stołowe i Bystrzyckie. W samym mieście jest wiele atrakcji turystycznych, jak park zdrojowy z licznymi egzotycznymi gatunkami drzew, kolorowa fontanna i Muzeum Kamieni Szlachetnych. W niedalekim sąsiedztwie jest Piekielna Dolina należąca do obszaru chronionego Natura 2000.

Duszniki Zdrój

Popularne uzdrowisko sudeckie, niedaleko Polanicy Zdrój. Posiada łagodny, podgórski klimat, korzystny w leczeniu wielu dolegliwości zdrowotnych. Tutejsze sanatoria specjalizują się w leczeniu chorób układu pokarmowego, oddechowego oraz układu krążenia. W Dusznikach leczył gruźlicę sam Fryderyk Chopin. To na pamiątkę jego pobytu w Dusznikach odbywają się tu słynne Festiwale Chopinowskie.

Z dusznickich źródeł tryskają cenione wody mineralne. Pieniawa Chopina - szczawa ziemno-żelazista, Jan Kazimierz, Agata i Zimny Zdrój. Są tu też niewielkie złoża borowinowe.

Oprócz lecznictwa sanatoryjnego Duszniki oferują turystom wiele atrakcji. Jest tu ładny park zdrojowy ze starymi Lipami, Bukami i Kasztanowcami. Wokół alejek ciągną się naturalne dywany kwiatowe. Wieczorami można oglądać kolorowe fontanny. Na terenie parku jest Dworek im. Fryderyka Chopina w którym 1826 roku koncertował sam mistrz, a obecnie odbywają się tu liczne koncerty fortepianowe. Kuracjusze mogą korzystać tu z wód w zabytkowej pijalni i źródłach: Pieniawa Chopina, Jan Kazimierz, Agata i Jacek. Obowiązkowo trzeba zobaczyć Muzeum Papiernictwa i Dusznicki Młyn Papierniczy. Nadal jest tu ręcznie produkowany papier czerpany, jednak już nie na skale przemysłową, tylko na potrzeby turystów. Można na własne oczy zobaczyć jak kiedyś robiło się papier. Oryginalne maszyny papiernicze są już zabytkiem techniki.

Duszniki posiadają ładny, prostokątny rynek, jest on wyraźnie nachylony, w centralnej części stoi ratusz z płaskorzeźbą św. Piotra patrona miasta. Jest tu też kamienica królewska, w której mieszkał Jan Kazimierz król Polski.

Wambierzyce

Ta piękna miejscowość odwiedzana jest przez turystów ze względu na Kalwarię Wambierzycką, nazywane też jako Kłodzka Jerozolima. To największe założenie pielgrzymkowe w Polsce. Budowę obiektów sakralnych zapoczątkował cud z 1218 roku, modlący się to jeden z mieszkańców przed pod kapliczką wydrążoną w lipie, został uzdrowiony i odzyskał wzrok.

Najcenniejszym zabytkiem Wambierzyc jest bazylika pod wezwaniem NMP oraz gotycka figura Matki Boskiej z Dzieciątkiem. Na okolicznych wzgórzach utworzono liczne kapliczki i stacje kalwaryjne. Odtworzone zostały symboliczne miejsca ze starego testamentu jak Studnię Bethsabee, bramę Gethsemane, Gihon i Owczą, Sadzawkę Silhoe oraz Doliną Józefata.

Ciekawą atrakcją Wambierzyc jest zespół ruchomych szopek wykonanych ręcznie w przeciągu kilkudziesięciu lat, przez ślusarza Ludwika Wittiga od roku 1882

Kaplica Czaszek w Czermnej

Niespotykanym nigdzie zabytkiem jest niewielka barokowa kaplica w Czermnej. Jej niezwykłość polega na tym, że jej ściany i wnętrze są wyłożone ogromną ilością, około 3000 ludzkich czaszek i piszczeli. Wśród nich tylko niewielki ołtarz barokowy. Zgromadzone tu czaszki to smutny plon wojen i epidemii chorób zakaźnych.

Budowę kaplicy zlecił ówczesny proboszcz Czermnej Wacław Tomaszek w 1776 roku. W tych odległych czasach znajdował on wiele ludzkich szczątków ofiar wojny trzydziestoletniej pomiędzy prusakami, a austriakami, wojny siedmioletniej oraz epidemii cholery szerzącej się w XVII i XVIII wieku. Postanowił oczyścić i ciasno ułożyć czaszki na ścianach kaplicy.

Zachowane kości są niezwykłym zapisem historii tych terenów, badacze mogą na ich podstawie dokładniej poznać burzliwą historie tego regionu.