Tatry

Tatry to najwyższe góry w Polsce i jednocześnie największe spiętrzenie Karpat. Choć obszarowo są niewielkie bo w naszych granicach jest tylko 175km2 to imponują swoim strzelistym wyglądem, ostrymi wierzchołkami i dużą różnicą poziomów między szczytami, a kotlinami. To jedyne góry w Europie Centralnej, o charterze alpejskim. Tatrzańskie szlaki są bardzo atrakcyjne widokowo i zróżnicowane technicznie. W zależności od kondycji i doświadczenia można wybrać proste, szerokie trasy wiodące dolinami lub strome, wąskie i niebezpieczne szlaki szczytami górskimi nad przepastnymi perciami. Nawet dla najbardziej wygodnych turystów górale oferują dojazd konnym powozem, a na Kasprowy Wierch wjazd kolejką linowa. Unikalna flora i fauna Tatr, zmieniająca się piętrowo w zależności od wysokości, chroniona jest prawem, można tu chodzić tylko po oznakowanych szlakach, a cały obszar objęty jest Tatrzańskim Parkiem Narodowym.

Główne szczyty i atrakcje turystyczne

Tatr w zasadzie nie trzeba nikomu polecać, bo każdy kto je zobaczy, choć z daleka, zakocha się w tych górach. Jedynym problemem jest tu nadmiar turystów. Najbardziej popularne szlaki, są tak oblężone, że przypominają ruchliwe ulice wielkich miast. Aby podziwiać góry, a nie przedzierać się przez tłumy turystów trzeba tu przyjechać po sezonie, np. na jesień.

Morskie Oko 1395 m n.p.m.

Najpiękniejsze z jezior górskich, jest obowiązkowym punktem wszystkich wycieczek w Tatry. Dojście jest bardzo łagodne około 2 godzin lub konnym powozem pół godziny. Na trasie i wokół schroniska są niezliczone tłumy ludzi, średnio Morskie Oko odwiedza 2000 ludzi dziennie. Jednak sam widok jeziora o otaczających go majestatycznych szczytów pozostawia niezapomniane wrażenia. Wokół jeziora można odbyć spacer lub pójść dalej przez Szpiglasową Przełęcz na Rysy. Można też pójść przez Świstówkę do Doliny Pięciu Stawów Polskich.

Czarny Staw Pod Rysami 1580 m n.p.m.

Drugie co do głębokości jezioro górskie w Tatrach o powierzchni 20,6 ha, w polodowcowym kotle, otoczone wysokimi szczytami i typowym alpejskim krajobrazem. Znajduje się na szlaku na Rysy. Dojście tu jest stosunkowo proste, zajmuje około 45 minut z Morskiego Oka, więc jest licznie odwiedzane przez turystów z różnym doświadczeniem. W kotle Czarnego Stawu nawet do początku lipca można jeszcze zobaczyć utrzymujący się śnieg.

Rysy 2503 m n.p.m.

Wyprawa na Rysy nie należy do łatwych, wymaga doświadczenia na tatrzańskich szlakach, dobrej kondycji i sprzyjającej pogody. Do trasy trzeba się dobrze przygotować i wyjść odpowiednio wcześnie. Aby dotrzeć do szczytu trzeba przeznaczyć na to minimum 6,5 godziny z Palenicy Białczańskiej lub około 4,5 godziny z Morskiego Oka. Lepiej zarezerwować sobie wcześniej nocleg w schronisku nad Morskim Okiem i wyruszyć na szlak wczesnym rankiem.
Wyprawa rozpoczyna się od obejścia Morskiego Oka, o tak wczesnej porze nie ma jeszcze tłumu turystów, więc można rozkoszować się pięknym widokiem dzikiej przyrody. Dalej mijamy Czarny Staw i docieramy do Kazalnicy, uroczego wodospadu. Na tej wysokości nie ma już licznych wycieczek tylko małe grupki wytrawnych turystów. Idąc na szczyt musimy korzystać z łańcuchów i uważać na śliskie kamienie oraz wieczną pokrywę lodową. Docieramy do Buli pod Rysami, która jest wykorzystywana przez TOPR jako lądowisko helikoptera w akcjach ratunkowych. Od tego momentu podejście jest bardzo trudne technicznie, trzeba wspinać się na półki skalne, cały czas asekurując się łańcuchami. Nawet w miejscach gdzie idzie się po gładkim grzbiecie bez łańcuchów jest niebezpiecznie, grozy dodają ostre skały i przepastny widok w dół. Czym wyżej tym bardziej rośnie adrenalina, w ostatnim podejściu trzeba minąć Grzędę i już jesteśmy na szczycie. Widok zapiera dech w piersiach, nawet wysokie Mięguszowieckie Szczyty wydają się być małe. Na wschód majestatyczny Ganek i za nim Gerlach, na południe Żabia Dolina Mięguszowiecka, obok Wysoka, Ciężki i Lodowy Szczyt, Grań Baszt i Łomnica. Na polską stronę widać Krzesanicę, Giewont i szczyty okalające Dolinę Pięciu Stawów.
Mimo, że po drodze nie widać wielu turystów to na szczycie zawsze jest ich sporo. Należy pamiętać, że pogoda na tej wysokości zmienia się błyskawicznie, nawet jeśli na dole był upał to tu może nas zaskoczyć burza lub grad. Nie zaczynaj swojej przygody z Tatrami od Rysów, przejdź najpierw niższe szczyty aby nabrać doświadczenia i kondycję.

Opis wycieczki na Rysy od Słowackiej strony: Rysy przez Dolinę Mięguszowiecką

Kasprowy Wierch 1987 m n.p.m.

Wycieczkę na Kasprowy Wierch mogą zaliczyć wszyscy, bez względu na wiek i doświadczenie, na szczyt prowadzi szeroka, choć dość ostro wznosząca się droga. Trasa przebiega od Kuźnic, Murowańca przez Dolinę Gąsienicową i zajmuje około 3,5 godziny. Jeśli ktoś lubi czekać w kolejkach to może się tu wybrać koleją linową. Warto choć raz wjechać tu kolejką, od stacji pośredniej na Myślenickich Turniach wagonik ostro idzie w górę, a najwyższym punkcie jest ponad 180 m nad ziemią, stąd drzewa wydają się wielkości mchu, a zarys Zakopanego wygląda tak, jakbyśmy patrzyli się na mapę. Na szczycie wspaniały widok i szlaki na najbliższe szczyty: Beskid, Świnica, Zawrat, Czerwone Wierchy, Krzesanica, Ciemniak i Giewont.
Kasprowy Wierch prawdziwe oblężenie przeżywa zimą, jest to przecież centrum zimowego szaleństwa.

Giewont (1894 m n.p.m.)

Najbardziej charakterystyczną górą widziana z dołu Zakopanego jest Giewont. Wyróżnia ją wielki, żelazny krzyż na szczycie. Giewont składa się z trzech szczytów, najwyższy to Wielki Giewont, obok oddzielone przełęczą, Mały Giewont i Długi Giewont. Łącznie szczyty rozciągają się na długości 2,7km, tworząc charakterystyczny kształt śpiącego rycerza. Na temat Giewontu krążą legendy, że śpiący skalny rycerz obudzi się i obroni Polskę jeśli będzie w potrzebie.
Szczyt Wielkiego Giewontu jest obok Kasprowego Wierchu najpopularniejszym celem wycieczek tatrzańskich. Trasa z Zakopanego przez Dolinę Kondratową jest prosta i przyjemna, dlatego jest licznie nawiedzana przez turystów. Dopiero pod samym szczytem, powyżej pasma kosodrzewiny na turystów czeka ostre podejście przy wsparciu łańcuchów. Od strony północnej Giewontu jest stroma przepaść i piękny widok na Zakopane.
Południowe zbocza są bardziej łagodne. Przełęcz Szczerba i strome zbocza Giewontu maja złą sławę, zginęło tu wielu nieostrożnych turystów. Wypadki zdarzają się najczęściej gdy turyści schodzą ze szlaku i próbują wejść na szczyt na skróty. Na Giewoncie często zmienia się pogoda, niespodziewanie może pojawić się deszcz lub burza. Giewont szczególnie przyciąga wyładowania atmosferyczne, dlatego w czasie burzy trzeba szybko zejść w doliny. W zimie z południowej części Giewontu i okolic Przełęczy Kondrackiej często schodzę lawiny. Masyw Giewontu jest miejscem występowania unikalnych odmian roślinności, są tu też ciekawe jaskinie np. Jaskinie Śpiących Rycerzy I Jaskinia Juhaska.
Wielki, żelazny krzyż postawiony został na szczycie Wielkiego Giewontu w 1901 roku na rocznicę urodzin Chrystusa. Krzyż waży około 2 ton i ma wysokość 17,5 m z czego 2,5m jest zakopane i zalane betonem. Konstrukcję krzyża złożoną z 400 elementów przywieziono na furmankach do Hali Kondratowej i dalej wnoszona na plecach na szczyt.
Krzyż na Giewoncie jest dobrze widoczny z Zakopanego, jest on celem pielgrzymek religijnych i ważną atrakcją turystyczną.

Świnica 2301 m n.p.m.

Wcześniejsze nazwy szczytu to: Dźwinia Skała, Szwinia Skała. Szczyt ma kształt piramidy skalnej i jest najlepiej widocznym od zachodu szczytem Tatr Wysokich. Wyprawa na Świnicę należy do średnio-trudnych tras w Tatrach. Na szlaku można spotkać wielu turystów o zróżnicowanym poziomie doświadczenia, miejscami może być naprawdę tłoczno. Popularność swoją masyw Świnicy zawdzięcza sąsiedztwu Kasprowego Wierchu, na który można wjechać wyciągiem. Stąd szlak biegnie przez łatwy do zdobycie dwutysięcznik Beskid, dalej przez Przełęcz Liliowe i Przełęcz Świnicką. Około 1 godziny szlak biegnie samą granią, na obie strony przepastny widok na Dolinę Gąsienicową i Cichą. Czym bliżej szczytu, droga staje się trudniejsza, towarzyszą nam tu łańcuchy, a miejscami trzeba przejść nad przepaścią. Z przydrożnych "galerii" piękny widok na Dolinę Pięciu Stawów. Na samym szczycie zawsze tłoczno, lecz widok na cztery strony świata wynagrodzi nam trudy wspinaczki i chwile strachu.

Opis wejścia na szczyt przez Halę Gąsienicową - Świnica

Zawrat 2280 m n.p.m.

Malownicza przełącz między Małym Kozim Wierchem, a Zawratową Turnią jest chętnie zdobywana przez turystów mających już podstawowe doświadczenia na szlakach tatrzańskich. Trasa nie jest bardzo trudna technicznie, choć jest tu sporo atrakcji. Część szlaku wymaga asekuracji łańcuchów i klamer. Nie brakuje przepastnych widoków w dół i podejść dostarczających niezapomnianych emocji. Na wschodniej ścianie Zawratowej Turnii znajduje się posążek Matki Boskiej, został on tu postawiony w 1904 roku na pamiątkę 50 rocznicy ustanowienia dogmatu o niepokalanym poczęciu.

Orla Perć

Najtrudniejszy szlak w Tatrach wiodący grzbietem szczytów miedzy Zawratem, a Przełęczą Krzyżne. Jest prawdziwym wyzwaniem dla doświadczonych turystów i ostatnim stopniem trudności gdzie można zajść bez sprzętu asekuracyjnego. Projekt szlaku na Orlej Perci powstał w 1901 roku z inicjatywy Franciszeka Henryka Nowickiego i był realizowany z znaczącym udziałem księdza Walentego Gadowskiego.
Szlak oznakowany jest kolorem czerwonym i biegnie samą granią, czas przejścia od Zawratu do Przełęczy Krzyżne to około 8 godzin. Zależy od pogody, umiejętności i ruchu na szlaku.
Ośmiokilometrowy szlak Orlę Percią może zająć cały dzień, wydłuża się przy złej pogodzie lub gdy niedoświadczeni turyści powodują zatory. Aby bezpiecznie przebyć tą trasę trzeba skorzystać z noclegów w schroniskach w Dolinie Pięciu Stawów Polskich lub na Hali Gąsienicowej.
Przejście jest trudne technicznie, wymaga częstego korzystania z łańcuchów, klamer i metalowych drabinek. Na Orlej Perci miało miejsce wiele wypadków w tym już ponad 100 śmiertelnych. W związku z nasileniem ruch, władze Tatrzańskiego Parku Narodowego wprowadziły ruch jednokierunkowy, trasę powinno się przechodzić w kierunku od Zawratu przez Kozi Wierch, Granaty do Krzyżnego.
Trudy wspinaczki wynagrodzone są pięknymi widokami, silną dawką adrenaliny i niezapomnianymi wrażeniami.

Kozi Wierch 2291 m n.p.m.

Najwyższa góra w Tatrach, której wszystkie szczyty znajdują się po polskiej stronie. Ma swój charakterystyczny, niepowtarzalny wygląd, często uwieczniany na fotografiach turystów. Od południa jest tu względnie łagodne podejście, czyniące górę łatwo dostępną. Na porośniętych trawą zboczach pasły się w przeszłości kozy, skąd prawdopodobnie pochodzi nazwa szczytów. Od strony Doliny Gąsienicowej są tu pionowe ściany, ostro schodzące w dół. Wytyczono tu kilka dróg wspinaczkowych o różnym stopniu trudności.
Wejście od strony Doliny Pięciu Stawów, nie sprawie większych trudności i warte jest tego co można zobaczyć ze szczytu. Rozciąga się stąd wspaniały widok na wszystkie pięć stawów i prawie całe Tatry od Świnicy po Granaty.
Bardziej doświadczeni turyści wybierający się na Kozi Wierch idą dalej, na Orlą Perć i Granaty

Czarny Staw Gąsienicowy 1620 m n.p.m.

Na wschodniej stronie Doliny Gąsienicowej znajduje się Czarny Staw Gąsienicowy, jego nazwa bierze się stąd, że otoczony wysokimi górami Koziego Wierchu, Granatów i Kościelca, pozostaje w ich cieniu, więc woda zawsze wydaje się czarna. Zimą staw jest całkowicie zamarznięty. Dojście do stawu z Kuźnic zajmuje około 2,5 godziny. Turyści zwykle idą stąd dalej na Kościelec, Zawrat i Granaty.

Czerwony Staw 1654 m n.p.m.

Niewielki bo o powierzchni 0,3 ha i głębokości 0,9 m stawek w Dolinie Pańszczycy przyciąga turystów swym przepięknym wyglądem, znajduje się powyżej pasa kosodrzewiny pod Żółtą Turnią, w pobliżu Koszysta. Swoją nazwę zawdzięcza czerwono-brunatnemu kolorowi dna. Efekt ten spowodowany jest występowaniem sinicy Pleurocapsa aurantiaca, która pokrywa kamienie na płytkim dnie.

Bańdzioch 1740 m n.p.m.

Wielki polodowcowy kocioł położony nad Morskim Okiem między Mieguszowieckimi Szczytami. Miejsce bardzo widokowe z prawdziwie alpejskim krajobrazem. Pięknie się stąd prezentują Żabie Szczyty, Rysy, Kazalnica oraz panorama na Dolinę Rybiego Potoku. Turyści odwiedzają zwykle to miejsce idąc na Przełęcz pod Chłopkiem lub Kazalnicę.

Kościelec 2155 m n.p.m.

Wyprawa na Kościelec należy do średnio-zaawansowanych tras wspinaczkowych. Nazwa szczytu prawdopodobnie pochodzi od kształtu kościelnego dachu. Ten charakterystyczny szczyt w kształcie piramidy przyciąga wielu turystów, chcących się zmierzyć z dość trudnym podejściem.
Nie ma tu wprawdzie klamer i łańcuchów ale często trzeba się podciągać, przechodzić na półkach skalnych, więc jest to dobra zaprawa przed bardziej niebezpiecznymi szczytami.
Czas przejścia z Kuźnic to około 8 godzin, więc aby pozostawić sobie trochę czasu na widoki lepiej przenocować w schronisku Murowaniec. Z Hali Gąsienicowej na Kościelec prowadzą dwa szlaki: jeden prostszy, obok Zielonego Stawu i drugi trudniejszy, koło Czarnego Stawu Gąsienicowego. Po drodze jest kilka niebezpiecznych przejść, które mogą skłonić do odwrotu, czyli Przełęczy Karb, z której piękny lecz przepastny widok w dół na dwie strony Hali Gąsienicowej i pod szczytem czeka na nas wspinaczka na 4 metrową ścianę. Po tej dawce adrenaliny, już tylko widoki na Świnicę, Zawrat, Granaty i Kozi Wierch, a w oddali po słowackiej stronie Krywań i Hruby. W dole jedyny taki widok na wszystkie Stawy Gąsienicowe.

Skrajny Granat 2225 m n.p.m.

W bocznym łańcuchu Tatr Wysokich znajduje się masyw Granatów. W jego skład wchodzą trzy wierzchołki: Zadni Granat, Granat Pośredni i Skrajny Granat.
Celem wypraw doświadczonych turystów jest często Skrajny Granat. Po mimo ostrego podejścia żlebem Pańszczyckiej Przełęczy jest on zdobywany dla wspaniałych widoków roztaczających się ze szczytu. Szczególnie okazale prezentuje się tu widok na Orlą Perć, Rysy, Mięguszowieckie, Lodowy Szczyt i Gierlach.
Podejście jest bardzo wyczerpujące, należy wyjść wcześnie rano, bo czas przejścia od Czarnego Stawu Gąsienicowego to około 3 godziny.

Dolina Chochołowska

Tatry to nie tylko góry dla wytrawnych turystów lubiących niebezpieczne wędrówki po stromych szczytach. Dla wczasowiczów z rodzinami atrakcyjne są liczne doliny na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Najładniejsza jest Dolina Chochołowska, jest ona jednocześnie największą i najdłuższą z dolin tatrzańskich.
Można tu dojechać busem z Zakopanego lub dojść drogą Pod Reglami. Wycieczkę rozpoczynamy z Siwej Polany. Wjazd na teren Parku Narodowego możliwy jest tylko na rowerach, góralskim wozem konnym lub atrapą kolejki turystycznej.
Od Siwej Polany droga prowadzi asfaltem przez wąwozy do Polany Huciska, dalej drogą z kamieni idziemy wzdłuż Potoku Chochołowskiego do Niżniej Bramy Chochołowskiej. Po drodze mijamy tablice pamiątkowe upamiętniające powstanie z 1846 roku przeciw Austriakom oraz wizytę papieża.
Z polany Trzydniówka roztacza się ładny widok na Bobrowiec i Kominiarski Wierch i Grzesia. W dolinie Chochołowskiej zachowało się kilka pasterskich chat, malowniczo usytuowanych wśród zielonych łąk. Na zboczu Bobrowca znajduje się ładna kapliczka św. Jana Chrzciciela zbudowana w stylu zakopiańskim dla potrzeb kręconego tu filmu Janosik.
Niedaleko za Przełęczą Iwaniacką znajduje się największe schronisko turystyczne w Tatrach: Ornak. Przy wejściu do schroniska tablica upamiętniająca nieoficjalne spotkanie papieża Jana Pawła II z Lechem Wałęsą.
Dolina Chochołowska zachwyca pięknymi widokami o każdej porze roku, najładniej jest tu na wiosną gdy łąki pokryte są krokusami. W zimie czynne są tu wyciągi dla narciarzy.

Opis wycieczek w Tatrach Słowackich - Tatry Wysokie